การรู้เท่าทันสื่อ
คือ ความสามารถในการป้องกันตนเองจากการถูกโน้มน้าวด้วยเนื้อหาที่เป็นเท็จและมีผลกระทบต่อผู้รับสื่อ เพื่อไม่ให้ตัวเองตกเป็นเครื่องมือทางการตลาดหรือผลประโยชน์ที่สื่อต้องการนำเสนอ
โดยผู้รับสารสามารถ ตีความ วิเคราะห์ แยกแยะเนื้อหาสาระของสื่อให้ได้ก่อนที่จะนำสื่อนั้นไปเผยแพร่ให้กับบุคคลอื่น
ก่อนนำสื่อไปใช้ให้พิจารณาประเด็นต่อไปนี้
สื่อที่นำเสนอมีที่มาอย่างไร
ใครเป็นเจ้าของสื่อนั้น
สื่อนั้นใครผลิต
สื่อนั้นผลิตภายใต้ข้อจำกัดใด
เราควรเชื่อสื่อนั้นหรือไม่
มีความเชื่ออะไรบ้างที่แฝงมากับสื่อนั้น
ผู้สร้างหรือผู้เผยแพร่สื่อนั้นหวังผลประโยชน์อะไรบ้าง
การรู้เท่าทันสื่อแบ่งออกเป็น 3 ระดับ
ระดับที่ 1 ผู้รับสื่อตระหนักถึงความสำคัญในการเลือกและจัดสรรเวลาในการใช้สื่อต่าง ๆ
ระดับที่ 2 ผู้รับสื่อมีทักษะการรับสื่อแบบวิพากย์ สามารถวิเคราะห์และตั้งคำถามว่าสื่อถูกสร้างขึ้นได้อย่างไรมีความน่าเชื่อถือหรือไม่
ระดับที่ 3 ผู้รับสื่อสามารถวิเคราะห์สื่อในเชิงสังคม การเมืองเครษฐกิจ และวัฒนธรรมอย่างสร้างสรรค์ จนนำไปสู่การสร้างเวทีทางสังคม
ข่าวลวงและผลกระทบ
เป็นรูปแบบหนึ่งของการก่อกวน โดยจะนำเสนอเรื่องราวที่เป็นเท็จมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน ส่งผลเสียหายทั้งตัวบุคคล เศรษฐกิจ การเมืองการปกครอง
ลักษณะของข่าวลวง
- สร้างเรื่องราวเพื่อให้เป็นจุดสนใจ
- สร้างความหวาดกลัว
- กระตุ้นความโลภ
- สร้างความเกลียดชัง
- ส่งต่อกันมาผ่านทางเครือข่ายสังคม
- ไม่ระบุแหล่งที่มา
- ขยายความต่อจากอคติของคนทั่วไปที่มีก่อนอยู่แล้ว เพื่อหวังให้ตนเองได้รับผลประโยชน์หรือใช้โจมตีคู่แข่ง
การทำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์
การทำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์มี 2 รูปแบบ
1. การทำธุรกรรมโดยตรง ระหว่างผู้ขาย และผู้ซื้อ
การทำธุรกรรมผ่านทางเครือข่ายสังคมต่างๆ หรือผ่านเว็บไซต์ของผู้ขาย เช่น การจองที่พักผ่านทางเว็บไซต์ของทางโรงแรม การสั่งซื้อมะพร้าวจากเว็บไซต์กลุ่มเกษตรกรจังหวัด
2. การทำธุรกรรมโดยผ่านผู้ให้บริการ
ธุรกรรมที่มีผู้ให้บริการสนับสนุนการดำเนินการหรือตัวกลาง โดยผู้ให้บริการรวบรวมสินค้าและบริการต่างๆ ให้อยู่ที่เดียวเพื่อง่ายต่อการเข้าถึงและใช้บริการของทั้งผู้ซื้อและผู้ขาย เช่น ebay.com, lazada.co.th, shopee.co.th
สิ่งที่ผู้ใช้บริการควรระมัดระวังในการชำระค่าสินค้าหรือบริการ
- ชำระเงินโดยผู้ซื้อดำเนินการโอนเงินผ่านทางธนาคารแล้วส่งหลักฐานยืนยันเพื่อให้ผู้ขายส่งของภายหลัง
- ชำระเงินภายหลังจากได้รับสินค้ากับผู้ขายหรือผู้ให้บริการส่งสินค้า
ชำระเงินผ่านบัตรเครดิตหรือบัญชีธนาคาร
ชำระเงินผ่านบริการตัวกลางการชำระเงิน เช่น ผู้ให้บริการโทรศัพท์มือถือมีบริการรับชำระเงินโดยการเติมเงินเข้าระบบและผูกกับบัญชีเข้ากับหมายเลขโทรศัพท์
ข้อควรระวังในการซื้อแอปพลิเคชัน ไอเท็ม หรือการบริการ
เมื่อมีการชำระเงินผ่านบัตรเครดิต ระบบปฏิบัติการจะบันทึกข้อมูลไว้เสมอผู้ใช้ควรตั้งค่าความปลอดภัยทุกครั้ง
การสมัครบริการต่างๆ ที่มีการชำระเงินรายเดือน ถึงเราจะสมัครใช้บริการแต่เดือนเดียว แต่ผู้ให้บริการมักหักเงินค่าบริการแบบอัตโนมัติ
ระวังการคลิกลิงก์โฆษณาผ่านทางข้อความ อาจจะเป็นการสมัครใช้บริการโดยอัตโนมัติทันที
